Kofeina w kawie – poznaj fakty i mity

Smakiem i aromatem kawy delektują się ludzie na całym świecie. W związku z tym, że jest to tak popularny napój, pojawia się wiele pytań na temat jego wpływu na organizm ludzki. Wynikają one przede wszystkim z tego, że kawa jest jednym z głównych źródeł kofeiny. Co to za związek? Jest szkodliwy dla zdrowia a może wręcz przeciwnie? Jaka jest zawartość kofeiny w kawie czarnej, a jaka w cappuccino? Poznaj fakty i mity na temat kofeiny!

Kofeina – czym jest i jak działa?

Kofeina jest organicznym związkiem chemicznym a konkretnie alkaloidem purynowym. Została odkryta w XIX wieku przez chemika z Niemiec. Od tego czasu była przedmiotem wielu badań, które pozwoliły uzyskać odpowiedź na pytanie o to, gdzie występuje i jak działa.

Choć najczęściej mówi się o kofeinie w kawie, to tak naprawdę związek ten występuje nie tylko w ziarnach kawowca. Ponad 60 gatunków roślin zawiera kofeinę. Jej źródłem są m.in. liście herbaty, owoce guarany, ziarna kakaowca. Ponadto kofeina może zostać wytworzona przez człowieka na drodze syntezy chemicznej.

Co dzieje się z kofeiną, która trafia do organizmu? Wiąże się z białkami osocza, a następnie jest transportowana do komórek. Zaobserwowano, że może przenikać barierę krew-mózg. Została wykryta również w nasieniu, płynie owodniowym oraz łożysku.

Kofeina ma budowę podobną do adenozyny, czyli organicznego związku chemicznego należącego do nukleozydów. W związku z tym wykazuje zdolność do blokowania receptorów adenozyny, co powoduje uwalnianie neuroprzekaźników (m.in. serotoniny, dopaminy). Związki te pobudzają układ nerwowy, rozszerzają naczynia krwionośne i przyspieszają pracę serca. Dlatego kofeina w kawie zmniejsza zmęczenie i stawia na nogi o poranku.

Kofeina – jak szybko zaczyna działać i ile się utrzymuje w organizmie?

W odniesieniu do kofeiny często pojawiają się pytania o to, jak szybko zaczyna działać i ile utrzymuje się w organizmie? Odpowiedź zależy od różnych czynników. Zalicza się do nich m.in. płeć, wiek, masa ciała, poziom zmęczenia, stan zdrowia.

Zazwyczaj kofeina zaczyna działać bardzo szybko, bo po upływie około 10 minut. Choć maksymalny poziom obserwuje się dopiero po 30-60 minutach od jej spożycia.

Jak długo utrzymuje się w organizmie? Okres półtrwania, czyli czasu potrzebnego do usunięcia połowy ilości kofeiny wynosi z reguły 3-5 godzin. Pozostałe ilości tego związku mogą pozostać w organizmie przez znacznie dłuższy czas.

Ile jest kofeiny w kawie?

Zawartość kofeiny w kawie jest różna. Zależy od:

• rodzaju krzewu kawowca (choć jest to czynnik, który tylko w niewielkim stopniu decyduje o ilości kofeiny w ziarnach),
• gatunku kawy (arabica zawiera mniej kofeiny niż robusta),
• stopnia wypalenia ziaren,
• sposobu parzenia.

Ile kofeiny zawiera kawa w zależności od sposobu przygotowania? Espresso (25-35 ml) ma około 63 mg kofeiny. Z kolei 200 ml kawy parzonej zawiera od 70 do 140 mg tego związku a 250 ml kawy rozpuszczalnej 50-80 mg.

Niektóre osoby lubią pić kawę z mlekiem. Popularnym napojem jest cappuccino z dodatkiem spienionego mleka. Ile kofeiny zawiera? W związku z tym, że jego bazą jest espresso, ma około 63 mg kofeiny.

Jakie są korzyści ze spożywania kofeiny?

Kawa to jeden z najchętniej spożywanych napojów na świecie. Ciężko znaleźć miejsce, gdzie ludzie nie zachwycają się jej smakiem i aromatem. W związku z dużą popularnością kawy pojawia się dużo pytań dotyczących jej wpływu na organizm człowieka. Oto kilka mitów i faktów na ten temat.

Jednym z mitów jest stwierdzenie, że picie kawy ma negatywny wpływ na zdrowie. Jest wręcz odwrotnie, o ile zachowasz umiar i będziesz pamiętał o tym, że w niektórych przypadkach kawa jest faktycznie niewskazana (nie zaleca się jej m.in. osobom z chorobą wrzodową żołądka).

Umiar oznacza nieprzekraczanie dawki 400 mg kofeiny na dobę. W przeciwnym razie mogą pojawić się dolegliwości, takie jak: problemy ze snem, ból głowy, nudności.

Jeśli jednak zachowasz umiar i będziesz podawał kawę w odpowiedni sposób (najlepiej samodzielnie zmieloną, a nie rozpuszczalną, bez dodatku cukru i słodkich syropów) możesz odczuć pozytywne skutki jej działania. Do korzyści płynących ze spożywania kofeiny zalicza się m.in.:

• sprawniejsze funkcjonowanie ośrodkowego układu nerwowego. Kofeina ma pozytywny wpływ na pamięć i koncentrację, co przydaje się podczas pracy umysłowej czy nauki.
• zwiększenie wytrzymałości organizmu co jest szczególnie doceniane przez osoby aktywnie trenujące.

Pozytywny wpływ kawy na organizm człowieka wynika nie tylko z tego, że jest ona źródłem kofeiny. Na uwagę zasługują również antyoksydanty, które chronią DNA komórek przed uszkodzeniami spowodowanymi działaniem wolnych rodników. Tym samym zmniejszają ryzyko nowotworów.

A co z powszechnym przekonaniem, że kawa „wypłukuje” magnez z organizmu i zwiększa ciśnienie tętnicze krwi? Jak się okazuje, nie są one prawdziwe. Kawa nie przyczynia się do rozwoju niedoboru magnezu. Z kolei, jeśli chodzi o ciśnienie tętnicze krwi, zaobserwowano, że kawa nie powoduje wzrostu jego wartości u osób, które piją ją regularnie.

Pamiętaj jednak, że jeśli kofeina ma mieć pozytywny wpływ na zdrowie, powinna być spożywana w zalecanych ilościach. Należy zadbać również o to, aby kawa była zrobiona z wysokiej jakości ziaren (znajdziesz je w naszym sklepie z kawą ziarnistą), które nie tylko zachwycają aromatem i smakiem, ale zawierają też więcej cennych składników.